Jaarvergadering NIN, 14/03/2024, Delft

De Jaarvergadering van het NIN zal gehouden worden op donderdag 14 maart 2024. Voorafgaand aan de vergadering zal S[&]T een presentatie verzorgen over ‘Robuuste PNT ontwikkelingen’. Aanvang programma: 14:30 uur. Locatie: S[&]T – Science and Technology BV, Olof Palmestraat 14 te Delft.

De agenda van de ledenvergadering en de bijbehorende stukken werden per e-mail verstuurd naar de leden. Laat u ons weten of u er bij bent? Stuur hiertoe een email naar het NIN Secretariaat.

Nieuwjaarstoespraak Prof. Dr. Durk van Willigen, 17/01/2024, Reeuwijk

Bart vroeg mij om vandaag een vooral kort Nieuwjaars-toespraakje te geven. Dat woord KORT heeft me aan het denken gezet. Ja, weet u, oud worden lukt me kennelijk aardig, over 4 maanden word ik 90. Dat is geen prestatie maar eerder een kwestie van heel veel geluk en weinig domme pech. Mag ik dat vooral kort toelichten?

2023 is voorbij en omdat niet alles ging zoals we wensten zijn we wat klagerig geworden en hopen daarom dat 2024 veel mooier en gezonder wordt. Maar wanneer je zoals ik de jaren des onderscheid heb bereikt leer je ook relativeren. Misschien komt dat door een slechter wordend geheugen. En daarom wil ik jullie iets vertellen dat mij is overkomen toen ik 11 jaar oud was en ernstig aan astma leed. Dat was in 1945, 3 maanden na de tweede wereldoorlog. Het Zwitserse Rode Kruis had toen georganiseerd dat zieke kinderen een paar maanden naar gastgezinnen in de bergen mochten komen om weer wat aan te sterken. Ik was gelukkig zo ziek dat ik tot de uitverkorenen behoorde en mocht met nog veel andere kinderen met de eerste Rode-Kruistrein van Gouda naar Zwitserland. Een reis van 3 dagen door het gebombardeerde Duitsland. Een platgebombardeerd Keulen met alleen de Keulse Dom nog overeind laat ook een 11-jarige niet onberoerd.

We werden naar een dorp in kanton Bern gebracht en afgeleverd aan Zwitserse gezinnen. Geen probleem, maar ik was wel ziek, sprak geen woord Duits, had geen contact met mijn ouders en nog wat van die ongemakken. Gelukkig begon ik het na een paar weken daar echt fantastisch te vinden. Een grote boerderij met koeien, paarden, varkens, kippen en ineens ook nieuwe pleeg-ouders en twee nieuwe broertjes en een zusje. Duits was geen probleem want na een paar maanden sprak is heel soepel ook een soort Zwitser-Duits met een vreselijke Nederlandse tongval.

Door deze ingrijpende gebeurtenissen in 1945 is Zwitserland mijn tweede vaderland geworden, en mijn nieuwe Zwitserse pleeg-familie, inclusief kinderen en kleinkinderen, is later vaak naar Reeuwijk gekomen. De landschappen in Zwitserland en Reeuwijk zijn wel wat verschillend. Wanneer je 11 bent zijn die bergen nog niet zo indrukwekkend als ik nu op mijn 89ste ervaar. Dat geldt ook voor oorlog, neergeschoten bommenwerpers en jagers, ziek zijn en nog wat dingen. Het was eigenlijk een best spannende tijd. Het kost wat jaren om je dat te realiseren.

Ik maak nu een sprong van zo’n 35 jaar in de tijd, naar de vierde dimensie van navigatie. We zijn dan in de tachtiger jaren en druk bezig met allerlei soorten van elektrotechniek op TU Delft. Een prachtijd! Tientallen erg slimme studenten en geen gebrek aan geld. Ik werd geacht die studenten de schoonheid van telecommunicatie bij te brengen en al dat geld uit te geven. Die telecommunicatie ging zich meer en meer toespitsen op radiosignalen want daarmee kon je in principe uitvlooien waar je je op onze aardbol bevond. Dat ging in het begin nogal slordig, zoals met Omega, en daarna via Loran-A, Decca, Loran-C, Transit, tot waar we nu middenin zitten: GNSS. Bij Omega keken we niet op een kilometer, maar bij GNSS zie ik geodeten soms tobben over foutjes van een paar millimeter. En dat is veelal echt eerder een last dan een lust. Want in dat millimeter-wereldje krijg je een enorm gedoe over de precieze maat van onze aarde. Gelukkig bleek uiteindelijk de enige echte geoïde, althans volgens de geleerden, WGS-84 te zijn. Daarbij mogen wij wel grapjes over die jongens maken maar dan wel in uiterst vriendelijke zin, want:

Edward Breeuwer, u wel bekend natuurlijk, had Mark McCaughrean, een Britse geleerde van ESA, uitgenodigd om in mei 2015 een voordracht voor de NIN-Jaarvergadering te geven. Dat werd een pracht verhaal over 4D-navigatie. Over een stuk rots van zo’n 3,5 km, Comet 67P geheten, dat op een enorme afstand van onze aarde ook in ons zonnestelsel rondzweeft. En ESA zag toen de kans schoon om met hun Rosetta-ruimtevaartuig naar die komeet te gaan om foto’s te maken. Aan boord was het landingsvaartuig Philae dat na een zachte landing op de komeet wellicht ook wat materiaal mee terug kon nemen naar de aarde. Jammer genoeg viel Philae tijdens de landing om en kon niet meer verder reizen. Rosetta was bedroefd en maakte een einde aan haar leven met een harde botsing op Comet 67P.

Mijn eerste verbazing was dat ESA van die komeet maar ook van onze aardse ruimtevaartuigen de banen zo nauwkeurig kon berekenen en corrigeren dat er een ontmoeting geregeld kon worden. Dat is dus 4D-navigatie, want die komeet en Philae van ESA moesten elkaar wel op precies dezelfde tijd ontmoeten en dat allemaal op 10 jaar vliegen afstand van onze aarde. Ik was daar enorm van onder de indruk en ben dat nog steeds. Dat was nog eens een staaltje van ultieme 4D-navigatie.

Maar toen kwam de klad in dat mooie vak van radioplaatsbepaling. Een paar kwajongens uit het radiowereldje bedachten een leuke manier van GNSSje pesten door middel van jamming, spoofing, meaconing en van al dat soort ongein. En al die GNSS-ingenieurs moesten ineens een toontje lager zingen want daarop hadden ze eigenlijk geen goed antwoord. Wat nu? We zagen twee oplossingen opdoemen. De eerste was allerlei slimme technieken bedenken die GNSS-ontvangers bestendig moesten maken tegen onze eigen ongein. Een kostbare zaak en ook niet eenvoudig toe te passen. Een tweede oplossing en typisch Amerikaans antwoord was geen slimme techniek bedenken maar een techniek van radio-geweld toepassen. De ouderen weten waarover ik praat: Loran. Beide technieken worden nu wereldwijd vlijtig beoefend, en die vriendelijke oude mannetjes met oude technieken zijn nu ineens bevorderd tot nuttige maar wel gewelddadige oude Megawatt-mannetjes. En daar hebben die enorm slimme GNSS-ingenieurs met hun 50 Watt nu nog niet van terug. Dat ik dat toch nog mag meemaken 😊.

Ik hou op want anders val ik in herhalingen en krijg ik ruzie met onze zeer gewaardeerde voorzitter. Maar als lid van de Raad van Advies wens ik jullie allemaal een gezond 2024 met veel vreugde bij het beoefenen van het wonderschone vak van radio-navigatie!

Het ga u goed!

Verslag Nieuwjaarsborrel NIN, 17/01/2024, Reeuwijk

Voor de beste wensen misschien wat aan de late kant, maar qua timing zeker een midwinterborrel; de allereerste NIN Nieuwjaarsborrel op 17 januari 2024 in de prachtige Reeuwijkse Hout bleek georganiseerd op een dag dat het uiterste zuiden van Nederland maar vooral ook België te maken had met enkele centimeters sneeuw, gladheid en meer van dat soort waarschuwingen voor het wegverkeer.

Dat maakte de opkomst van een kleine 20 personen nog best een goed groep, gezien de Belgische evenknie van het KNMI weerwaarschuwingen uitgaf. Daardoor was het voor onze Belgische (bestuurs-) leden geen goed idee om op de bijeenkomst in Reeuwijk te verschijnen.

Voor wie er wel kon zijn, stonden er eigenlijk twee hoogtepunten op het programma, naast natuurlijk het openingspraatje door onze voorzitter Bart; de nieuwjaarsrede door ons erelid Prof. Dr. Durk van Willigen en enige tijd daarna de verloting onder de deelnemers van twee kaarten voor de European Navigation Conference ENC 2024 in Noordwijk.

Ondersteund door zowel een bescheiden spiekbriefje en daarnaast/daarboven wat extra licht, werden de aanwezigen door Durk meegenomen per spoor naar een stukje persoonlijke geschiedenis in Zwitserland. Via een stukje geschiedenis waarin ‘het verstoren van GNSS signalen’ zo hip was als het voor de lol proberen te hacken van IT systemen nu, kwamen we tot een huidige stand van zaken over jamming en spoofing en wat handreikingen en overdenkingen voor het komend jaar en de verdere toekomst. Veel dank aan Durk voor dit mooie stuk proza! De redevoering van Durk kunt u hier lezen.

Over die toekomst met of zonder jamming en spoofing gesproken; op geheel eigen wijze werd last minute een verlotingsmechanisme in elkaar gedraaid om onder de aanwezigen twee vouchers uit te reiken. Deze vouchers zullen toegang geven tot de ENC 2024 die van 22 tot en met 24 mei in Noordwijk door het Royal Institute of Navigation zal worden georganiseerd. Het toepasselijke thema van deze conferentie is dan ook ‘Resilient Navigation’. Onder de aanwezigen waren Nico Eiselin en Bob Hogervorst de gelukkigen.

De opkomst was voor een eerste keer voor het NIN prima en dit zal vast een vervolg krijgen in volgende jaren. We zetten koers naar een mooi 2024!

Bob Hogervorst

Verslag Netherlands GA Symposium (NGAS 2023), 13/10/2023, Amsterdam

Het symposium had als thema: “Een Duurzame en Vitale General Aviation”. Het werd georganiseerd door de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart (KNVvL) en het Nederlands Instituut voor Navigatie (NIN) en werd gehouden in de mooie en bijzonder goed geoutilleerde evenementenfaciliteit van het Koninklijk Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum (NLR) in Amsterdam. Het NLR sponsorde het symposium door haar faciliteit gratis ter beschikking te stellen.

Voor het programma verwijs ik naar de flyer op de websites.

Het aantal deelnemers, ruim vijftig, had meer kunnen zijn. Echter dit zorgde wel voor een wat lossere sfeer die bevorderlijk was voor levendige interacties; zowel tussen sprekers en deelnemers als tussen deelnemers onderling. Dit was het geval na elke presentatie, tijdens de paneldiscussie en, natuurlijk, ook (of vooral?) tijdens de borrel.

De kwaliteit van de presentaties was bijzonder hoog en de onderwerpen besloegen een breed spectrum waarbij de focus toch goed gericht bleef op het thema van het symposium.

Wat opviel was de grote persoonlijke betrokkenheid van de presentators met betrekking tot hun onderwerp en dan vooral wat betreft het milieuvriendelijk maken van de luchtvaart en die van de general aviation in het bijzonder. Ook kwam de belangrijke pioniersrol van de general aviation met betrekking tot het milieuvriendelijk maken van de general aviation heel duidelijk naar voren.

Bijzonder was ook dat één presentatie ging over de apparatuur die op vliegvelden nodig is om E-vliegtuigen te servicen en de speciale eisen die daaraan gesteld moeten worden zoals een universele laadstandaard voor vliegtuigen én voertuigen op luchthavens.

De dagvoorzitter, die bijzonder betrokken en goed op de hoogte was met de materie, leidde het geheel op flexibele wijze waarbij het tijdschema toch goed aangehouden werd.

Ook de catering was prima verzorgd, royaal en smakelijk.

Kortom het symposium was zeer geslaagd.

Vincent Ligthart

Nieuwjaarsborrel NIN, 17/01/2024, Reeuwijk

Als lid van het NIN bent u (samen met uw partner of introducé) van harte uitgenodigd voor de NIN nieuwjaarsreceptie op woensdag 17 januari 2024 van 16:00 tot 19:00 uur te Reeuwijk. We kijken ernaar uit u te verwelkomen en samen het nieuwe jaar in te luiden. Nadere informatie ontving u per e-mail van het Secretariaat. Aanmelden voor deze receptie is gewenst.

Nieuw nummer European Journal of Navigation (December 2023)

Een nieuw nummer (December 2023) van het European Journal of Navigation werd gepubliceerd. Dit nummer bevat de volgende artikelen:

  • Maritime SOLAS Receivers and GNSS Signal Interference – Findings from GNSS Interference Trials
  • Antenna Nulling Studies for GNSS Antenna Protection Against Jamming
  • Two-Way Ranging for Indoor Collaborative Multi-Agent Positioning
  • Software Defined Radio Implementation of a Non-synchronized Indoor Positioning System Using Dual-antenna Pseudolites
  • PASSport Project – Mixed Reality, GNSS and Earth Observation to Support Port Operations
  • European Navigation Conference 2023 Report
  • GPS – 50 Years after the Lonely Halls Meeting

In Memoriam: Dhr. Rob van Ree

De Hydrographic Society Benelux (HSB) meldt bedroefd het overlijden van Dhr. Rob van Ree (16 juni 1956 – 16 juli 2023). Rob was Senior Lecturer Hydrography aan het Maritiem Instituut Willem Barentsz. Naast zijn werk aan het Maritiem Instituut Willem Barentsz was Rob ook nauw betrokken bij de HSB, waar hij jarenlang actief was als Bestuurslid en Penningmeester. De rouwkaart kunt u hier downloaden. Tevens is een In Memoriam beschikbaar als eerbetoon aan Rob, welke u hier kunt downloaden. Het NIN wenst zijn familie, vrienden en omgeving veel sterkte toe.